Collectie Gelderland

Interview met Dhr Wellen en Dhr. Hulshof, Euregio Project

Interview met Dhr Wilhelmus Ludovicus Wellen en Dhr. Frans Hulshof, 1 maart 2005, Euregio Project op 1 DV-bandje, in Euregio doos 6<br><p>Beschrijving:</p><br>0:00 Dhr. Hulshof was ten tijde va de bevrijding 26 jaar oud en woonde aan de Sint Agnetenweg te Nijmegen. Tijdens de laatste maanden van de bezetting werkte hij in de Rampenorganisatie omdat men aanvoelde dat de bevrijding aanstaande was. De organisaties moesten hersteld worden. Op 16 september 1944, ontvingen we inlichtingen dat we acuut moesten vertrekken omdat we werd gezocht; Hendrik Wellen en Frans Hulshof. De heren vertrokken samen vanuit hun pension richting Nieuwstadweg te Nijmegen. Onderweg splitsten ze om risico's te beperken. Dhr. Wellen ging richting Beuningen en dhr. Hulshof ging richting Woezik waar hij sliep bij de familie Brik (spelling ?). 's Middags om vier uur of half vijf kreeg dhr. Wellen een bericht dat parachutisten zouden landen aan de brug van het Maas-Waakanaal. Met het wachtwoord "London City" gingen dhr. Wellen en Hulshof de parachutisten tegemoet. Deze vroegen om onderdak voor 13 personen. Dat werd gevonden op Sint Agnetenweg 76 waar de familie Wellen woonde. Dinsdags kwamen Engelse militairen vanuit Eindhoven over de brug over het Maas-Waalkanaal. Dhr. Hulshof bracht de Amerikanen naar een onbewoonde boerderij van de familie Wijnhoven in Groesbeek. Hier stond in de woonkamer een stalen kistje met gegevens van de ondergronds uit Groesbeek. Verder is dhr. Hulshof betrokken geweest bij de bevrijding van de (elektriciteits-?)centrale in Nijmegen door driehonderd Engelse militairen die gelegerd waren op het Dominicus-college.<br><p><br></p><p>10:00 De woning aan de Sint Agnetenweg 76 vormde het hoofdkwartier. Op vrijdagavond vertelde Rony Humfreys of Rony Brown (spelling?) dat er de volgende dag hoog bezoek zou komen. Op zaterdag was dhr. Hulshof getuige van een bezoek van Koning George VI van Engeland op Agnetenweg 76.</p><p>Dhr. Wellen vertelt over gevechtshandelingen (luchtafweer) tijdens de bevrijding in september 1944. Verder vertelt hij over (onbedoeld?) verraad van onderduikers door de gardiaan (overste) van de het klooster uit Alverna die namen van onderduikers had bijgehouden in een dagboek. In dat licht is een zekere heer Theunissen (spelling?) doodgeschoten.<br></p><p>Na de bevrijding werd op Sint Anna(stichting) met hulp van het militair gezag een bureau opgericht voor groeperingen die zorgden voor vluchtelingen, voedselvoorziening etc. De heer Frans Hulshof werd aangesteld als gedelegeerd commissaris van de voedselvoorziening voor het Rijk en van Nijmegen en Maas en Waal. Hij regelde dat de bakkers in Nijmegen die zonder bloem zaten weer bevoorraad werden. <br></p><p>20:00 De heer Hulshof was woonachtig aan de Sint Agnetenweg 76 te Nijmegen. Aan die weg woonde ook een smit waar ook Amerikaanse militairen (parachutisten) waren ondergebracht. Bij het afscheid een dag of drie na de bevrijding van Nijmegen zei een van de parachutisten tegen de smid (ome Jan); "three jumps, and I am free". dit betekende dat hij nog driemaal als parachutist moest landen, daarna bleef men wel in dienst maar men hoefde dan niet meer achter de linies af te springen.<br></p><br>Aan het begin van de oorlog maakte een Amerikaanse vliegtuig een noodlanding. De piloten, die door dhr. Wellen vervolgens Engelsen genoemd worden, kregen bij ome Koos van boerderij de Hippe Kip (aan de Teersdijk te Nijmegen?) kleding en voedsel. Vervolgens werden deze piloten op weg geholpen. Dhr. Wellen is als plaatsvervanger van ome Koos zich gaan verantwoorden bij de SD (?) te Arnhem, omdat hij in tegenstelling tot ome koos redelijk Duits sprak. Dat hielp hem uitstekend om de Duitsers om de tuin te leiden. Hij zong onder andere een Duits lied, dat hij op de video&nbsp; ten gehore brengt. Dat deed bij de Duitsers het ijs breken. Aansluitend vertelt dhr. Wellen dat hij samen met een neef heeft geholpen bij het opvangen van parachutisten die landden achter het woonwagenkamp. Iemand met de naam "Zaad" (spelling ?) bracht die parachutisten vanuit boerderij Diervoort naar de brug over het Maas-Waalkanaal, die belaagd werd door Duits vuur.<br><p><br></p><p>30:00 Dhr. Hulshof werd hij door de Duitsers gearresteerd bij de brug over het Maas-Waalkanaal bij Neerbosch. Hij werd vastgezet in het politiebureau in de Molenstraat in Nijmegen. Hier wist hij zich onder andere door goede kennis van de Duitse taal uit te redden. Dhr. Hulshof vertelt vervolgens over het smokkelen van brieven van evacués uit Brabant naar Nijmegen in een dubbele bodem van een DKW auto. Hiervoor werd hij door de Engelse militairen aangehouden, waarna hij opnieuw werd vastgezet op het politiebureau aan de Molenstraat in Nijmegen. Hij werd spoedig vrij gelaten nadat bleek dat zijn papieren in orde waren. Dhr. Hulshof vertelt over Duitse tegenaanvallen vanuit de Leuth en Keeken om opnieuw de Waalbrug ter bezetten. Hierbij werden enkele Duitsers gevangen genomen.Op de boerderij aan de Sint Agnetenweg werden ook onderduikers ondergebracht.<br></p><p>40:00 Ook de familie Zegers (onder andere Frans en Jozef) van de Dukenburg hebben een rol gespeeld in de ondergrondse. Zij overvielen onder andere een postkantoor in Wijchen waar ze bonkaarten hebben meegenomen. Dhr. Wellen vertelt over de rol van diefstal van (voedsel?)bonnendistributie door de dhr. Peters. Vervolgens vertelt dhr. Wellen over een luchttorpedo die in de regio gevonden werd.</p><p>Dhr. Wellen vond de Canadezen niet zo vriendelijk, in tegenstelling tot de Engelsen. De eerste Engelsen in Nijmegen kwamen uit Liverpool. Daarna kwamen er Engelsen die in Noord-Afrika gelegerd waren geweest; Polar Bear Division. Dhr. Wellen vertelt dat hij een Magirus (vracht?)auto ging bekijken in Nierswalde (D.), nadat ze gehoord hadden dat daar nog auto's stonden nadat het hele dorp door de Engelsen was kapot geschoten. Omdat zijn eigen auto in Nierswalde kapot ging, reed hij met de Magirus (vracht?)auto naar huis.</p><p>50:00 Dhr. Hulshof vertelt over het Reichswaldofensief, dat achteraf mee viel qua weerstand. Dhr. Wellen vult aan dat na de oorlog in dorpen als Nierswalde en omstreken veel Sudeten-Duitsers zijn komen wonen. Dhr. Hulshof vertelt hoe de Engelsen op (Eerste?)kerstdag in korte tijd (12 uur) hun eenheid in gereedheid hadden gebracht om zich via Eindhoven te terug te trekken naar het Ardennenoffensief.&nbsp; Na vertrek van de Engelsen werden veel spullen rond de boerderij op de Sint Agnetenweg opgegraven, onderbroeken, schoenen, kousen, startmotors, dynamo's, carburateurs en hulzen. Na de bevrijding werd onder leiding van het militair gezag door burgers van goede wil de schouders gezet onder herstel van de voedseldistributie. Dhr. Wellen vertelt over hergebruik van militair materieel en het verwijderen van landmijnen in de periode na de bevrijding. <br></p><p>60:00 Dhr. Wellen vervolgt met te zeggen dat door het militair gezag drie zweefvliegen in beslag nam. De bodems van deze zweefvliegtuigen niet.<br></p><p>P.S. de voornamen van dhr. Wellen zijn mogelijk onjuist. Deze zijn afgelezen van een mogelijk vals identiteitsbewijs dat op de video te zien is.<br></p>